KreuStil Jetese

Sëmundja e lashtë e vitit 3800 para Krishtit, po kthehet tek fëmijët!

Sëmundja e lashtë e vitit 3800 para Krishtit, po kthehet tek

Një sëmundje e lashtë e lidhur me kequshqyerjen është në rritje mes fëmijëve amerikanë, tregojnë të dhënat 'shqetësuese' te autoriteteve. Rastet e skorbutit - që mund të shkaktojë rënie të dhëmbëve dhe dhimbje ekstreme - u trefishuan midis 2016 dhe 2020, nga rreth tetë në çdo 100,000 fëmijë në gati 27. Kjo semundje shkaktohet nga mungesa e vitaminës C nga frutat dhe perimet, qe jane thelbësore për të mbajtur lëkurën, enët e gjakut dhe ligamentet të shëndetshme.

Sëmundja e lashtë e vitit 3800 para Krishtit, po kthehet tek

Miliona fëmijë në Amerikën rurale jetojnë në zona me qasje të kufizuar në ushqim të shëndetshëm dhe të freskët – dhe kjo i ben ata veçanërisht të cenueshëm. Por ndërsa dieta konsiderohet një kontribues i madh tek skorbuti, ekspertët thonë se ka edhe faktorë të tjerë në lojë – duke përfshirë rritjen e shkallës së autizmit tek të miturit.Skorbuti mund të gjurmohet deri në Egjiptin e vitit 3800 para Krishtit. Në historinë moderne, skorbuti u dokumentua në vitet 1500 dhe më shumë se 2 milionë marinarë vdiqën prej tij midis shekujve 16 dhe 18. Mendohej se kjo semundje ishte zhdukur në vitet 1900 pasi u zbulua se një ushqim më i ekuilibruar e parandalonte atë. Por ajo rimori hov në vitet 1970 kur dieta amerikane u bë më e bazuar në karbohidrate dhe më pak e varur nga frutat dhe perimet e freskëta, sipas Bibliotekës Kombëtare të Mjekësisë.

Skorbuti shkaktohet nga mungesa afatgjatë e vitaminës C, një lëndë ushqyese jetike për rritjen e indeve dhe shërimin e plagëve, e cila gjendet te agrumet, patatet, specat e kuq dhe djegës, luleshtrydhet dhe domatet. Vitamina është e nevojshme për të prodhuar kolagjenin, një bllok kryesor ndërtues për lëkurën, kockat, ligamentet, gjakun, muskujt dhe kërcet. Pa vitaminën C, trupi nuk mund të prodhojë mjaftueshëm kolagjen ose të shërohet aq shpejt, gjë që çon në gjakderdhje të mishrave të dhëmbëve dhe renie të dhëmbëve, flokë të brishtë, gjakderdhje , lodhje të muskujve, anemi dhe mavijosje. Skorbuti gjithashtu mund të shkaktojë ënjtje të këmbëve dhe dhimbje.Në vitin 2022, 17 përqind e familjeve amerikane me fëmijë u përballën me pasiguri ushqimore - një rritje prej 40 përqind nga viti i kaluar, raportoi USDA.

Bordo No.65
Dhjetor 2023

SHKARKO VERSIONIN PDF